Hin stóra auðlind Íslands, orkan, hefur verið undirstaða landfastrar atvinnustarfsemi í áratugi. Nú hefur ný stefna í orkumálum, komin frá ESB með EES-tilskipunum, verið tekin upp. Framleiðslufyrirtæki landsins draga saman seglin vegna þess að verð á orku er of hátt. Gróðurhúsin hafa verið í vandræðum lengi. Iðnfyrirtækin eiga sífellt erfiðara með að keppa við innflutning. Og nú síðast eru orkufyrirtæki í almannaeign farin að okra á iðjuverunum. Græðgisvæðing Landsvirkjunar er að stöðva iðnreksturinn í landinu. Svo virðist sem stefnan sé að loka iðnaðinum, selja orkuna til ESB og stöðva frekari virkjanaáform.
Úr mbl, 28.8.2019:
Stjórnvöld breyti stefnu varðandi orkufrekan iðnað
Bæjarstjórn Akraness og sveitarstjórn Hvalfjarðarsveitar skora á ríkisstjórn Íslands að gera breytingu á stefnu sinni í málefnum orkufreks iðnaðar.
Sveitarfélögin funduðu í byrjun þessarar viku „vegna þeirrar alvarlegu stöðu sem upp er komin í atvinnumálum á Grundartanga og leitt getur til verulegs samdráttar í starfsemi orkukræfs iðnaðar og fækkun starfa,“ að því er segir í tilkynningunni. Segja þau rekstrarumhverfi orkukræfs iðnaðar á Íslandi hafa versnað til muna og það samkeppnisforskot sem hér hafi verið í orkuverði sé algjörlega horfið.
Benda sveitafélögin í bréfi sínu á að núverandi atvinnustarfsemi á Grundartangasvæðinu hafi byggst upp á löngum tíma og sé „gríðarlega mikilvæg fyrir sveitarfélögin á Vesturlandi, Akranes, Hvalfjarðarsveit og í vaxandi mæli Borgarbyggð. Nærri lætur að um 1.100 bein störf séu í þeim 20 atvinnufyrirtækjum sem þar reka starfsemi og annar eins fjöldi starfa tengist þjónustu við þessi fyrirtæki og þá sérstaklega stærstu fyrirtækin Elkem og Norðurál.“
Þróunarvinnan unnin fyrir gíg
Undanfarin ár hafi verið unnið ötullega að því í samvinnu Þróunarfélags Grundartanga, Norðuráls, Elkem og Faxaflóahafna að finna, greina og nýta þau tækifæri sem svæðið búi yfir til vaxtar og aukinnar verðmætasköpunar. Í þeirri vinnu hafi sérstök áhersla verið lögð á umhverfismál, nýsköpun og fullnýtingu efnis- og auðlindastrauma á sviði orkuvinnslu og orkuendurvinnslu sem nýtt verði til uppbyggingar nýrra fyrirtækja með tilheyrandi fjölgun starfa.
„Því miður er nú margt sem bendir til þess að sú mikla vinna sé unnin fyrir gíg vegna breytinga á rekstrarumhverfi orkukræfs iðnaðar á Íslandi. Afleiðingar þessa má m.a. sjá í niðurstöðu gerðardóms um orkuverð til Elkem á Grundartanga“ segir í tilkynningunni.
Stjórnvöld á Íslandi hafi skapað orkukræfum iðnaði „góð skilyrði til rekstrar með sanngjörnu raforkuverði“ og fyrir vikið hafi hingað komið öflug fyrirtæki sem hafi mörg hver verið í rekstri um áratugaskeið.
Þessi fyrirtæki hafi jafnframt greitt há laun og haft jákvæð áhrif á uppbyggingu sinna nærsamfélaga, auk þess sem þau hafi lagt mikið af mörkum til uppbyggingar raforkuinnviða samfélagsins í heild.
Einnig benda sveitarfélögin á að fyrirtæki á Grundartanga séu í dag „lykilframleiðendur ýmissa sérvara sem leitað er eftir til lausnar í þeim orkuskiptum sem nú eru að eiga sér stað og kallað er eftir á heimsvísu“.
Verðhækkun í krafti einokunarstöðu
Rekstrarumhverfi orkukræfs iðnaðar á Íslandi hafi hins vegar nú versnað það mikið að samkeppnisforskotið sem hér hafi verið í orkuverði sé nú algjörlega horfið. Þess vegna kalli sveitastjórnirnar því svörum um hver hafi tekið ákvörðun um þessa stefnubreytingu og á hvaða vettvangi.
Birtingarmynd ákvörðunar sé hins vegar sú að Landsvirkjun, fyrirtæki í ríkiseigu, hafi „í krafti einokunarstöðu í raforkusölu á stórnotendamarkaði knúið fram mjög miklar verðhækkanir á raforku til orkukræfs iðnaðar.“
Stjórnvöld þurfi að endurskoða núverandi stefnu í málefnum orkukræfs iðnaðar á Íslandi „og setja Landsvirkjun eigendastefnu án tafar“ sem taki mið af framtíðarorkustefnu Íslands sem m.a. kveður á um stuðning við byggðarstefnu, atvinnustefnu og samspil við lykilatvinnugreinar .
Þriðji tilskipanapakki ESB um orkumál afhjúpaði ástandið í íslenskum stjórnmálum. Burtséð frá innihaldi tilskipananna er ljóst að hin gamalgróna lýðræðisþjóð að eigin áliti, Íslendingar, hafa misst sitt lýðræðislega vald yfir mikilvægum landsmálum. Hvorki lýðkjörnir fulltrúar né ráðnir embættismenn íslenska þjóðríkisins hafa getað varið landið fyrir valdahrifsi ESB. Þeir hafa þvert á móti gengið erinda ESB og jafnvel gripið til blekkinga, oft vegna þekkingarleysis en mögulega líka viljandi sem sýnir hve stjórnkerfi landsins er orðið bágborið og djúpt sokkið í erlent tilskipanakviksyndi
Íslenska minnimáttarkenndin gagnvart útlendingum hefur verið landinu dýrkeypt. Alþingismenn héldu að samkeppnislög ESB væru svo merkileg að þ
Forsætisráðherrar ESB og EES landa norðursins, Finnlands, Þýskalands, Svíþjóðar, Íslands, Noregs og Danmerkur funduðu á Íslandi síðustu daga. Sameiginleg yfirlýsing þeirra sýnir að þeir virðast illa tengdir raunveruleika fólks í sínum löndum en samtaka í draumkenndum tískumálum og hunsa helstu vandamál sem að Norður-Evrópu steðja:
Sérfræðinganefnd á vegum samtakanna Orkan okkar kynnti skýrslu sem nefnist „Áhrif ingöngu Íslands í Orkusamband ESB“ í Safnahúsinu 16.8.2019. Í skýslunni er ítarlega farið yfir 3. orkupakkann og ýmiss mál sem tengjast orkumálum Íslands. Aðgerðir ESB í orkumálum ESB/EES-svæðisins eru ræddar og sagt frá helstu þáttum í stefnu ESB sem Orkusambandið á að koma í framkvæmd.
Í sjónvarpsfréttum RÚV 12.8.2019 bar utanríkisráðherra á borð falsfréttir til þess að gera andstæðinga 3. orkupakkans tortryggilega. Rökþrot utanríkisráðuneytisins í málinu er þar með komið á alvarlegt stig:
EES-samningurinn felur í sér framsal á löggjafarvaldi, framkvæmdavaldi og dómsvaldi til Evrópusambandsins. Hann gengur framhjá og vanvirðir hið gamalgróna lýðræði um stjórn Íslands. ESB hefur stöðugt víkkað út sitt vald og hefur Ísland ekki hafnað neinni tilskipun sem komið hefur frá ESB, með mjög slæmum afleiðingum fyrir landið. EES-samningurinn hefur af áróðursmönnum verið kallaður „alþjóðasamningur“, „viðskiptasamningur“, „samstarfssamningur“. Engin af þessum nafngiftum er réttnefni.