Það var þennan dag, 12 janúar, 1993, sem 33 af 63 alþingismönnum samþykktu samninginn um evrópska efnahagssvæðið, EES. Með því afsalaði Alþingi löggjafar-, famkvæmda- og dómsvaldi til Evrópusambandsins. Samþykktin markaði endi á nærri hálfrar aldar óskoruðu sjálfstæði og fullveldi landsins. Samningurinn var kynntur sem óhjákvæmilegur „samstarfssamningur“ og „fríverslunarsamningur“ og að Ísland yrði að stíga upp í „Evrópuharðlestina“ til að útilokast ekki. Eftir 30 ár er orðið ljóst að þessi rök og fullyrðingar voru einhliða áróður og blekkingar.
Þeir sem samþykktu samninginn hafa líklega ekki áttað sig á að þeir voru að afsala óskoruðu sjálfstæði landsins til erlends valds. Mikill og hlutdrægur áróður var rekinn fyrir samningnum og hlutlausar upplýsingar vandfundnar. Fengið var lögfræðingateymi til að hvítþvo samninginn. Greinilegt er að forgöngumenn hans hafa ekki vitað hvað hann innifól eða hafa hreinlega blekkt alþingismenn viljandi. Ábyrgir menn með þekkingu á utanríkismálum mótmæltu samningnum. Hannes Jónsson sendiherra afhjúpaði samninginn i fjölda greina. Á Alþingi var lögð fram tillaga um þjóðaratkvæðagreiðslu. „Evrópusamstarfið“ hefur ekki verið samstarf, Alþingi og ríkisstjórn hafa samþykkt allar tilskipanir og valdboð sem komið hafa vegna EES. „Samstarfið“ hefur einskorðast við að koma valdboðum ESB í framkvæmd hér. EES-samningurinn skipti litlu máli fyrir útflutning frá Íslandi til ESB sem naut fríverslunarsamnings sem gerður var 20 árum áður og var (og er enn) í gildi og nær yfir helstu útflutningsafurðir landsins. EES hefur spillt viðskiptum við aðra heimshluta en ESB.
Erfiðir tímar voru í landinu þegar EES var samþykkt. Kuldaskeiðið (1966-1995) hafði valdið minni fiskafla og mini afrakstri í landbúnaði. Takmörkuð iðnaðaruppbygging var á tímabilinu og ferðagreinin var lítill. Efnahagur landsins hafði því ekki þróast sem skyldi. Landsstjórnin og áhrifamenn voru orðnir gegnsýrðir af erlendum bábiljum, m.a. um að almannafyrirtæki landsins ættu ekki rétt á sér og að einkavæða þyrfti þau sem gerði að atvinnuuppbygging á vegum almennings var lítil og öflug almannafyrirtæki voru afhent óskyldum eða lokað. Í nágrannalöndum voru líka erfiðir tímar. Svartsýni, fyrirtækjaflótti, efnahagsörðugleikar og bankakreppa upp úr 1990 á Norðurlöndum sem m.a. leiddi til þess að Svíar kusu sig inn í Evrópusambandið með naumum meirihluta.
EES-hefur bólgnað út og afskipti Evrópusambandsins af málefnum Íslands eru mikil og vaxandi. Orkumálin eru að miklu leyti komin undir regluverk og stofnanaeftirlit á vegum ESB sem hefur sýnt víðfeðma óstjórn á sínum eigin orkumálum og berst við orkukreppu. Íslenskar auðlindaeignir hverfa til erlendra eigenda í vaxandi mæli. Bankamál eru einnig undir bæði regluverki og stofnanaframkvæmd ESB og orðin valdandi hömlum á fjárfestingar ungs fólks en ESB hvetur til óarðbærra fjárfestinga. Umhverfismál svokölluð eru nær alfarið undir hatti ESB. S.k. loftslagsmál dróst Ísland með ESB í fyrir nærri 2 áratugum sem veldur miklum og kvöðum og útgjöldum fyrir landið og alls kyns óraunsæum verkefnum. Afskipti ESB af samskiptum landsins við umheiminn utan ESB hafa haft skaðleg áhrif. Þátttaka Íslands í refsiaðgerðum og hernaðarafskiptum hafa rýrt bæði efnahag, trúverðugleika og sjálfsmynd landsmanna. Stjórnvöld landsins hafa misst stjórn á íbúaþróun og innflutningi fólks.
Stjórn landsins hefur orðið þyngri, kostnaðarsamari og flóknari með EES, njörvuð inn í laga-og regluramma ESB sem hefur sett Alþingi og ríkisstjórn skorður við stjórn landsins. Skaðlegar afleiðingar EES hafa valdið miklum vandræðum og búsifjum. Kostnaðurinn við lög og reglugerðir ESB var aldrei áætlaður af neinni nákvæmni og hefur komið í ljós að hann er gífurlegur. Hrun varð hjá fjármálafyrirtækjum sem fóru í útrás og störfuðu samkvæmt EES-regluverkinu, það rændi fjölda manna eignum og lífsvilja. Svigrúm og frelsi landsmanna til gerða og tjáninga hefur rýrnað og hamlandi skriffinnskumenning ESB þrengt að landsmönnum. Lömun í atvinnuuppbyggingu hefur hrjáð Evrópusambandið í áratugi, fátækt, atvinnuleysi og fólksfækkun útbreidd. Eyðsla almannafjár í draumkennd og óraunsæ stefnumál hefur valdið fjárskorti til nauðsynlegra mála og aukið á fátækt. Með áframhaldandi aðild Íslands að EES verður þróunin á Íslandi til fátæktar, meira ósjálfstæðis og athafnalömunar.